همهی ما روزهای بدی به عنوان یک عکاس داشتهایم. شاید یک سری پرتره را خراب کردهایم، شاید پرندهی مورد علاقهمان جلوی چشممان بوده ولی نتوانستهایم عکس خوبی بگیریم، اصلا شاید بخشی از عکسهای عقد و عروسی یک زوج جوان را خراب کردهایم! همهی اینها در کار عکاسی ممکن است. اما سوال اینجاست که با وجود این اتفاقات، چهطور میتوانیم اعتماد به نفس داشته باشیم و به کارمان ادامه دهیم؟
در ادامه از نکاتی خواهم گفت که به من کمک کردهاند از کارم ناامید نشوم.
منظور از اعتماد به نفس چیست؟
قبل از هر چیز بگویم که اعتماد به نفس با غرور و تکبر بیجا یکی نیست. اعتماد به نفس از حس هرکس نسبت به تواناییهای خودش در دنیای واقعی میآید. کسی که فقط از تواناییهایش حرف میزند و در واقعیت کاری نمیکند، اعتماد به نفس کاذبی دارد که او را به سمت غرور بیجا میبرد.
نتیجه اینکه، هر نکتهای که میگویم باید با عمل عکاسی همراه باشد. نمیشود یک طرف بنشینید و فقط مطالعه کنید یا کارهای دیگران را ببینید و انتظار داشته باشید که بعد از چند وقت اعتماد به نفس لازم را پیدا کنید. بدون حرکت و تلاش، چیزی به نام اعتماد به نفس خلق نمیشود.
اعتماد به نفس از حس هرکس نسبت به تواناییهای خودش در دنیای واقعی میآید.
اعتماد به نفس هم بالا و پایین دارد
حرفهایترینها هم اشتباه میکنند؛ نه فقط در عکاسی. هر کسی میتواند در کارش مرتکب اشتباه شود. و اعتماد به نفس واقعی هم -همراه با بالا و پایینهای کار- کم و زیاد میشود. اما نکتهای که عکاسی را متفاوت میکند، حس نهایی بودن اشتباه است. وقتی یک پرتره را به دلیل توجه نکردن به تنظیمات خراب کرده باشید، حس میکنید که فرصت از دست رفته و دیگر نمیشود کاری کرد.
البته اگر با فرمت خام عکاسی کنید، بخش بزرگی از اشتباهات در کامپیوترتان قابل جبران میشوند. ولی همین نشستن پشت کامپیوتر به جای در دست گرفتن دوربین هم میتواند اعتماد به نفس عکاسی را خدشهدار کند.
حالا واقعا فکر میکنید این حس چهقدر درست است؟ یعنی تابهحال چند بار شده که عکسی را خراب کنید و دیگر نتوانید فرصتی برای عکاسی از یک موقعیت مشابه پیدا کنید؟ قطعا هیچ دو لحظهای کاملا باهم یکی نیستند. ولی اگر امروز موقع عکاسی خیابانی اشتباه کنید، فردا و پسفردا و روزهای بعدی را در پیش دارید تا عکسهای بهتری بگیرید!
بعد از هر اشتباه، دلیل بروز آن را پیدا کنید و به خودتان اجازهی امتحان دوباره بدهید. قبول کنید که انسان جایزالخطاست و به یاد داشته باشید که سالها بعد به اشتباه امروزتان خواهید خندید.
انتظار موفقیت یکشبه نداشته باشید
خیلی از ما کارهایمان را تا موقعی که واقعا از آنها راضی نباشیم، منتشر نمیکنیم. و چون فرآیند انتشار عکس برایمان سخت و طولانی بوده، به نوعی انتظار واکنشهای مثبت را از دیگران داریم. مثلا ممکن است ساعتها روی یک پرتره وقت گذاشته باشید و به نظر خودتان واقعا شاهکار باشد، اما بعد از انتشار عکس در اینستاگرام، با استقبال خاصی مواجه نشوید. یا با عکسی که واقعا دوستاش دارید وارد یک مسابقهی عکاسی شوید ولی جایزهای نبرید.
چنین اتفاقاتی میتوانند قاتل اعتماد به نفس باشند. اما باید به یاد داشته باشیم که چه مردم از عکسمان خوششان بیاید، چه از آن متنفر باشند، چه نسبت به آن بیتفاوت بمانند، ما کار خودمان را انجام دادهایم و یک اثر جدید خلق کردهایم که به دنیای عکاسی اضافه شده. اینکه -به دلیل احتمال واکنش منفی- کاری از خودمان منتشر نکنیم، مثل این است که جذابترین غذای ممکن را درست کنیم ولی -از ترس اینکه طعم آن باب میل همه نباشد- از گذاشتن آن روی میز شام خودداری کنیم!
نه انتظار موفقیت یکشبه را داشته باشید و نه با یک واکنش منفی مایوس شوید. به کارتان ادامه دهید چون دوستاش دارید! معلوم نیست کدام عکستان و کِی، چشم یکی را خواهد گرفت.
به کارتان ادامه دهید چون دوستاش دارید
از دیگران یاد بگیرید ولی خودتان را با آنها مقایسه نکنید
با گسترش استفاده از اینترنت، هم عکسهای دیگران بیشتر از همیشه در دسترس هستند و هم آموزشهای آنلاین. کارهای دیگران را ببینید، حرفهایشان را بشنوید و تلاش کنید از آنها یاد بگیرید. ولی هیچوقت کار خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. چون در حرفهای مثل عکاسی، هرچهقدر هم کارتان خوب باشد بالاخره خواهید توانست یکی را پیدا کنید که حداقل در یک حوزه از شما بهتر است. این مقایسهها تقریبا هیچوقت نتیجهی مثبتی به همراه ندارند و اعتماد به نفس ما را از بین میبرند.
مثلا اگر صبح تا شب عکسهای نشنال جئوگرافیک را ببینید و آنها را با عکسهای خودتان از طبیعت و حیات وحش مقایسه کنید، قطعا بعد از چند وقت ناامید خواهید شد. «عکسهای من که قرار نیست به این خوبی باشند، پس اصلا چرا عکاسی کنم؟» چند بار چنین جملهای را شنیدهاید یا به آن فکر کردهاید؟ نتیجهی مقایسههای پی در پی دقیقا همین افکار است.
کارهای دیگران را ببینید، حرفهایشان را بشنوید و تلاش کنید از آنها یاد بگیرید. ولی هیچوقت کار خودتان را با دیگران مقایسه نکنید.
به کارهای قبلیتان نگاه کنید و ببینید چهقدر پیشرفت کردهاید. هدف، بهتر شدن به عنوان یک عکاس است؛ نه بهتر بودن از فلان عکاس مشهور. سعی کنید هر روز چیزهای جدیدی یاد بگیرید و عکسهای بهتری بگیرید. خودتان را فقط با خودتان مقایسه کنید!
(فکر میکنم این نکته در زندگی عادی هم صادق است. این روزها همه تلاش میکنند بهترین تصویر ممکن را از زندگیشان در اینستاگرام نشان دهند. و فراموش کردن این نکته که یک عکس بعد از کلی ادیت و فیلتر به اینستاگرام رسیده و همهی ماجرا نیست، به شدت آسان است! اگر شروع کنیم به مقایسهی زندگی خودمان با پستهای اینستاگرام، اعتماد به نفسمان در همهی زمینهها پایین خواهد آمد.)
خودتان را فقط با خودتان مقایسه کنید!
به ابزارهای عکاسی حسودی نکنید!
اگر همین حالا بهترین و بزرگترین دوربین عکاسی را بخرید، یکی دو سال دیگر کسانی خواهند بود که -نسبت به شما- ابزار بهتری خواهند داشت. هیچکس نمیتواند هر سال تمام ابزارهای عکاسیاش را عوض کند و گرانترینها را بخرد. (بهخصوص اگر در ایران باشد و با نرخ برابری ریال دست و پنجه نرم کند!) پس سعی کنید نسبت به کسی که ابزار بهتری دارد، احساس ضعف نکنید. تلاش کنید هنرتان از ابزار عکاسی مستقل باشد.
دفعهی بعد که دوربین جدید برند موردعلاقهتان معرفی شد، به این فکر کنید که عکاسانِ ۵۰ سال پیش چهطور چنین عکسهای خیرهکنندهای گرفتهاند. اصولا جدا دیدن عکاسی از دوربین سخت است. ولی به قول چِیس جارویس «بهترین دوربین همانیست که به همراه دارید». به عکاسی فکر کنید، نه دوربین!
تلاش کنید هنرتان از ابزار عکاسی مستقل باشد.
اعتماد به نفس در عکاسی به چه دردی میخورد؟
در عکاسی پرتره، اعتماد به نفس کمک میکند رابطهی بهتری با سوژهتان برقرار کنید. اگر هم عکاس استرس داشته باشد و به هیچ چیز مطمئن نباشد و هم مدل، مطمئن باشید به پرترههای جالبی نخواهید رسید.
در عکاسی حیات وحش، داشتن اعتماد به نفس باعث میشود به حستان اعتماد داشته باشید و موقعیت خوبی را برای عکاسی از سوژهتان انتخاب کنید. در این رشته از عکاسی، شانس همیشه دخیل است. ولی اعتماد به نفس هم تاثیر زیادی دارد.
در عکاسی خیابانی و عکاسی سفر، اعتماد به نفس به شما کمک میکند تا عکسهای متفاوتی بگیرید و با یک توریست ساده فرق داشته باشید.
به طور کلی، اعتماد به نفس انرژی ادامه دادن را به عکاس تزریق میکند و باعث میشود خلاقیت در او زنده بماند. تمام سعیتان را برای ساختن اعتماد به نفس عکاسانهتان به کار بگیرید!
اعتماد به نفس انرژی ادامه دادن را به عکاس تزریق میکند و باعث میشود خلاقیت در او زنده بماند.
تجربهی شخصی شما چیست؟ توصیهای برای ساختن اعتماد به نفس یک عکاس دارید؟
اگر محتوای این پست به نظرتان مفید بوده، به بخش آموزش عکاسی سر بزنید و باقی پستهایی که با این برچسب نوشته شدهاند را هم ببینید.