هر عکاسی این حس را تجربه کرده است: یک اتفاق بسیار جذاب در خیابان‌ها یا طبیعت اطراف در حال رخ دادن است؛ اما شرایط جوی و محیطی برای عکاسی مناسب نیست. و همین باعث می‌شود که بین توصیه‌ی نیمه‌ی خلاق و احساسی مغزمان برای بیرون رفتن و عکس گرفتن و نیمه‌ی منطقی مغزمان برای در خانه ماندن و محافظت از دوربین و وسایل عکاسی پادرهوا بمانیم.
در این پست، توصیه‌های مختلفی برای مراقبت از دوربین و لنز و لوازم عکاسی مطرح خواهند شد تا با توجه به آن‌ها بتوانید هم عکس‌های مورد نظرتان را در هر شرایطی بگیرید و هم چندین میلیون ضرر نکنید. این توصیه‌ها نه فقط برای شرایط بد آب‌وهوایی، بل‌که برای عکاسی در تمام موقعیت‌ها مفیدند و قطعا به دردتان خواهند خورد. پس تا انتهای پست با من همراه باشید.
۱- محافظت از دوربین عکاسی در هوای گرم
در گرمای شدید، هدف اول‌تان باید دور نگه داشتن دوربین از تابش مستقیم آفتاب باشد. هر طور که می‌توانید برای دوربین‌تان سایه درست کنید. مثلا می‌توانید کنار یک دیوار و داخل سایه بایستید. روی سر خودتان یک کلاه بزرگ آفتاب‌گیر بگذارید و از سایه‌اش برای دوربین‌تان هم استفاده کنید. یا اگر کسی هم‌راه‌تان است، از او بخواهید که یک پارچه (یا لباس) یا یک تکه مقوا یا مثلا رفلکتورتان را بالای دوربین نگه دارد.
می‌شود یک حوله‌ی کوچک با رنگ روشن هم روی دوربین انداخت تا نور مستقیم کم‌تری ببینید و کم‌تر هم داغ شود. من موقع کمپینگ از دو عصای کوه‌نوردی و یک شال بزرگ نخی هم برای ایجاد سایه برای خودم و دوربینم استفاده کرده‌ام. حتی در سایه‌ی آدم‌های قدبلندتر هم ایستاده‌ام تا دوربینم کم‌تر داغ شود!
علاوه بر این‌ها، دوربین را داخل کیف و زیر آفتاب یا روی صندلی یا حتی صندوق عقب ماشین نگذارید. اگر دمای هوا به حوالی ۳۵ درجه و بالاتر رسیده و مجبورید به عکاسی ادامه دهید، هر چند دقیقه یک جای خنک پیدا کنید و به خودتان و دوربین استراحت دهید. گرمای شدید و طولانی به راحتی می‌تواند به سنسورتان آسیب بزند.
توجه داشته باشید که سرد کردن ناگهانی دوربین هم ضررهای شدید و خاص خودش را دارد. مثلا دیده شده که بعضی‌ها دوربین را داخل یخچال می‌گذارند یا یک حوله‌ی نم رویش می‌اندازند. آسیب چنین کارهایی می‌تواند از آسیب گرما هم بیش‌تر باشد.
نکته‌ی اضافی: استفاده از کرم ضدآفتاب در هوای گرم می‌تواند از آسیب دیدن پوست‌تان جلوگیری کند و بسیار مفید واقع شود. اما همان‌قدر که این نوع کرم برای آدم‌ها مفید است، می‌تواند برای دوربین‌ها مضر باشد. از تماس بخش‌هایی از پوست‌تان که به کرم ضدآفتاب آغشته‌اند -و روغنی شده‌اند- با دوربین جلوگیری کنید.
بعد از استفاده از کرم ضدآفتاب، دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید (فقط دست‌ها تا مچ و نه بالاتر) تا روغن کرم روی آن‌ها نماند و به بدنه‌ی دوربین نرسد.
۲- محافظت از دوربین عکاسی در هوای سرد
عکاسی در هوای سرد معمولا با دو مشکل عمده مواجه می‌شود: قطرات ریز آب و عمر کم باتری.
درمورد عمر کم باتری نمی‌توانید کار زیادی بکنید. البته اگر یک حوله یا پارچه‌ی ضخیم روی محفظه‌ی باتری دوربین بگذارید، تاثیر سرما کمی گرفته خواهد شد. اما در نهایت، این کارها تاثیر زیادی در سرمای شدید ندارند.
یک نکته‌ی دیگر درمورد باتری این است که اگر دوربین‌تان در اثر تمام شدن باتری در هوای سرد خاموش شود، می‌توانید باتری را خارج کنید و داخل یکی از جیب‌های داخلی کاپشن یا پالتویتان بگذاریدش تا گرم شود. همین گرم کردن دوباره‌ی باتری می‌تواند برای روشن کردن دوباره‌ی دوربین و گرفتن چند عکس آخر کافی باشد.
فقط توجه داشته باشید که این کار ریسک خاص خودش را دارد و اگر واقعا مجبور نیستید، به‌تر است از آن دوری کنید. باتری گرم‌شده بعد از ورود به محفظه‌ی دوربین می‌تواند به سرعت سرد شود و در نتیجه اول بخار و بعد هم قطرات ریز آب تشکیل دهد. و خیس شدن داخل محفظه‌ی باتری برای خودش یک فاجعه است که به این راحتی‌ها نمی‌شود جمعش کرد.
همین مشکل در تغییر ناگهانی دما برای کل دوربین و لنز هم وجود دارد. عینکی‌ها می‌دانند که اگر از هوای سرد بیرون به یک محیط گرم بروند، شیشه‌ی عینک‌شان را بخار خواهد گرفت و این بخار کم‌کم به قطرات ریز آب تبدیل خواهد شد. (به طور کلی بخاری که به سطح سرد بچسبد -با رخ دادن پدیده‌ی میعان- به مایع تبدیل می‌شود.)
همین اتفاق می‌تواند برای شیشه‌ی لنز، بدنه‌ی دوربین و حتی اجزای داخلی آن هم رخ دهد. در نتیجه تا می‌توانید باید از تغییر دمای ناگهانی دوری کنید. وقتی می‌خواهید از یک محیط سرد به محیط گرم بروید، به‌تر است دوربین را داخل کیفش بگذارید، در کیف را ببندید و بعد وارد محیط گرم شوید. در این حالت طول می‌کشد تا کیف گرم شود و در نتیجه، سرعت گرم شدن دوربین هم تا حدودی کاهش پیدا می‌کند.
اما در هر صورت اگر دوربین و لنزتان در برابر پدیده‌های جوی مقاوم (Weather -Sealed) نباشند، عکاسی در هوای خیلی سرد همیشه دارای ریسک است.
۳- محافظت از دوربین عکاسی در هوای برفی و بارانی و مه‌آلود
اگر در حال عکاسی در فضای باز هستید و یکهو باران یا برف می‌گیرد و چند دقیقه بیش‌تر هم کار ندارید، می‌توانید از حالت‌های سایه‌بانی استفاده کنید که در بخش هوای گرم توضیح دادم. اما اگر باران شدید است و کارتان هم قرار است طولانی شود، باید یکی از کارهای زیر را بکنید.
گزینه‌ی اول این است که یک کیسه‌ی پلاستیکی بزرگ پیدا کنید و یک قسمتش را به اندازه‌ی دهانه‌ی لنزتان سوراخ کنید. بعد دوربین را داخلش بگذارید تا فقط قسمت جلوی لنز در معرض بارش باران باشد. برای محکم کردن کیسه روی دوربین -طوری که به دست‌تان نپیچد- می‌توانید از یک کش لاستیکی استفاده کنید. طبیعتا این یک راه موقتی‌ست که نباید زیادی رویش حساب کنید.
گزینه‌ی دوم این است که یک کاور ضدباران اضافه یا یک کاپشن یا بادگیر ضدآب هم‌راه‌تان داشته باشید. کیف‌های مخصوص دوربین معمولا کاور ضدباران دارند. اما به‌تر است این کاور را روی کیف نگه دارید و یک کاور اضافه برای دوربین‌تان داشته باشید. این کاور را می‌توانید روی دوربین بگیرید یا کل دوربین را در آن بپیچید تا فقط جلوی لنز و دکمه‌های لازم در دست‌رس بمانند. استفاده از بادگیر یا کاپشن ضد آب هم به همین شکل است. این حالت می‌تواند گزینه‌ی مناسب‌تری باشد؛ چون اگر عکاسی نکنید هم برای جلوگیری از خیس شدن خودتان مفید خواهد بود.
گزینه‌ی سوم برای کسانی که زیاد در این شرایط عکاسی می‌کنند و به عکاسی زیر آب هم علاقه دارند، خرید یک قاب ضدآب مخصوص برای دوربین است. این قطعا مطمئن‌ترین و البته گران‌ترین گزینه است.
نکته‌ی اضافی: یک ابزار مفید برای جلوگیری از خیس ماندن و محافظت از دوربین موقع بارش باران، استفاده از پک‌های رطوبت‌گیر کوچکی‌ست که در بسته‌بندی بعضی وسایل الکترونیک و داروها و… دیده‌اید. پس دفعه‌ی بعد که یکی از این پک‌های کوچک را دیدید، نگهش دارید برای فصل‌های خیس!
۴- محافظت از دوربین در برابر باد، طوفان و گرد و خاک
آسیب‌پذیرترین بخش دوربین در برابر ترکیب باد و گرد و خاک، شیشه‌ی جلوی لنز است. و راحت‌ترین راه‌حل برای محافظت از آن، استفاده از یک فیلتر UV برای لنزتان. این فیلترها -نسبت به سایر لوازم عکاسی- اصلا گران نیستند ولی می‌توانند برای محافظت از لنز دوربین بسیار مفید باشند. فقط حواس‌تان باشد که سایز درست فیلتر را انتخاب کنید و ارزان‌ترین فیلتر را هم نخرید. چون قطر فیلتر باید به قطر قسمت جلوی لنز بخورد و فیلترهای زیادی ارزان و بی‌کیفیت می‌توانند کیفیت عکس‌هایتان را پایین بیاورند.
یک نکته‌ی بسیار مهم درمورد عکاسی در چنین شرایطی این است که نباید به هیچ وجه در فضای باز مموری یا باتری یا لنزتان را عوض کنید. با باز کردن محفظه‌ی باتری یا مموری یا جدا کردن لنز از بدنه، قسمت‌هایی از دوربین در معرض باد و گرد و غبار قرار می‌گیرند که به شدت آسیب‌پذیرند و اگر خراب شوند، خرج زیادی روی دست‌تان خواهند گذاشت. پس به‌تر است حواس‌تان به آن‌ها باشد.
یک راه‌حل دیگر برای عکاسی راحت‌تر در برابر طوفان‌های پر از ذرات معلق، استفاده از یک قاب ضدآب برای دوربین است. استفاده از این قاب‌ها در خشکی معمول و چندان آسان نیست اما می‌تواند در این شرایط بسیار مفید باشد.
بعد از عکاسی در این شرایط، تمیز کردن لنز و سنسور را فراموش نکنید.
۵- محافظت از دوربین در برابر ضربه و سقوط
حتما از یک بند گردنی خوب برای دوربین‌تان استفاده کنید. بند را درست به دوربین ببندید و موقع عکاسی، همیشه آن را دور گردن یا دست‌تان محکم کنید.
استفاده از فیلتر UV هم برای جلوگیری از آسیب دیدن لنز موقع برخورد با اجسام دیگر مفید است. ضمنا وقتی از دوربین استفاده نمی‌کنید، حتما پوشش پلاستیکی و محکم جلوی لنز را به آن متصل کنید.
علاوه بر این‌ها، بعضی دوربین‌ها قاب‌های خاص و ضدضربه‌ای دارند که می‌توانند تا حدودی در برابر سقوط هم مقاوم باشند. اگر موقع عکاسی زیاد حواس‌تان به اطراف جمع نیست، می‌توانید به خرید این نوع قاب‌ها هم فکر کنید.
۶- محافظت از دوربین در برابر سرقت
به جز جمع نگه داشتن حواس‌تان، مهم‌ترین کاری که می‌توانید برای جلوگیری از سرقت انجام دهید موقع انتخاب کیف دوربین است. اگر کوله‌پشتی می‌خرید، سعی کنید مدلی را انتخاب کنید که یا بشود زیپ‌هایش را قفل کرد یا این‌که از قسمت جلویش امکان باز شدن نداشته باشد. یعنی زیپ آن فقط وقتی در دست‌رس باشد که به دوش‌تان نیست.
آن دسته از کیف‌های دوربین که شبیه کیف‌های معمولی‌اند (ظاهر خاص کیف‌های مخصوص دوربین را ندارند) و نمی‌شود حدس زد که داخل‌شان دوربین وجود دارد هم برای جلوگیری از سرقت مفیدند.
حرف آخر
به عنوان یک عکاس، مجبورید همیشه مراقب دوربین و باقی لوازم کارتان باشید. اگر راه‌های مراقب از دوربین در شرایط مختلف را یاد بگیرید، از اکثر عکاسان دیگر جلو خواهید افتاد و -بدون ریسک کردن وسایل‌تان- خواهید توانست عکس‌هایی بسیار جذاب و متفاوت بگیرید.
نوبت شما
اگر نکته‌ی خاصی برای محافظت از دوربین دارید که برای خودتان مفید بوده و در پست به آن اشاره نکرده‌ام، درموردش کامنت بنویسید.
این پست را با دیگران به اشتراک بگذارید و در خبرنامه‌ی ایمیلی وبلاگ عضو شوید تا پست‌های بعدی را از دست ندهید.
